Başkanlık Sistemi

Demokrasi, çoğulluğu yönetmek; ondan teklik değil farklılıkları bağdaştırarak (orkestra gibi) siyasi birlik yaratmaktır. Bu çaba, uzlaşma kültürünü geliştirir. Makulde anlaşmak pratiğini ve rejimin ortağı olmak duygusunu geliştirir. Bu olgular gerçekleşmeden ulus (millet) olmak bilinci gelişemez. Kendisini yönetmeye ehil ve yetkili gören bir azınlık (seçkinler) ‘ulus adına’ toplumu yönetir ve bunun da doğru olduğunu tüm siyasi, hukuki ve eğitsel araçları kullanarak meşrulaştırmaya çalışır. Söylenenler, bizim cumhuriyet tarihimizin kısa öyküsüdür. Biriken birçok sorunu gidermek için otoriter merkeziyetçiliğin ve tekçi siyasal kültürün değişmesinin aciliyet kazandığı günümüzde demokrasiyi, katılımcı ve çoğulcu esaslar doğrultusunda geliştireceğimize neden tek elde toplanacak bir güç arayışını yeğliyoruz?- Prof. Dr. Doğu ERGİLLider sultası politik liderlikte her zaman kronik bir mesele olarak karşımıza çıkar. Ülkemizde liderliği şekillendirmede hukukî yapının küçümsenmeyecek bir etkisi vardır. Esasen Siyasi Partiler Kanunumuz ve ona paralel kaleme alınan parti içtüzükleri, merkeziyetçiliği ve genel başkan otoritesini güvenceye alır. Dileyen lider, bu mevzuattan istifade ederek son derece dar bir kadronun yardımıyla partisinin merkez ve taşra teşkilatlarında hâkimiyet kurabilir. Liderler yasama organını tamamen şekillendirebilirlerken parlamenter hükümet sistemimiz büyük halk desteği alan veya bu destek yanı sıra seçim sisteminin avantajlarıyla tek parti hükümeti kurabilen liderin de yürütme cihazını önemli ölçüde kontrol etmesini sağlar.- Doç. Dr. Aliyar DemirciKendimizi karşılaştırdığımız ülkeler arasında Türkiye boyutlarında olup bu denli merkezi bir yönetim anlayışıyla yönetilen başka bir ülke yoktur. Merkeziyetçiliğin idarî olduğu kadar siyasi ve iktisadi pek çok tahribatı olmasına rağmen konu Türkiye’nin görünmeyen ve tartışılmayan sorunlarından birisidir. (…) AB’nin Bölgesel Politika uygulamaları vasıtasıyla gerçekleşecek bölgeselleşme, bir AB taahhüdü olduğu ölçüde Türkiye’nin önünde hukuki, idari, iktisadî, beşeri ve siyasî anlamda bulunmaz bir fırsat olarak duruyor. Maharet, eldeki mali ve beşeri kaynakları iyi kullanarak bu fırsattan faydalanmaktadır.- Doç. Dr. Cengiz AktarGünümüzde demokratik ülkelerde uygulanmakta olan parlamenter sistem, başkanlık ve yarı-başkanlık sistemlerinin her üçünün de hem başarılı hem de başarısız uygulamaları bulunmaktadır. Türkiye’de yaşanan istikrarsızlıkların temel sebebini hükümet sisteminde arayanların yanısıra seçim sistemi, siyasi partiler yasası, yüzde onluk seçim barajı ve devletin aşırı merkeziyete dayalı örgütlenme modelinde arayanlar da bulunmaktadır. Türkiye’nin temel sorunlarından biri de hükümet sisteminden ziyade demokrasi kültürü yoksunluğu sorunudur. Dolayısıyla hükümet sistemi ile ilgili yasal düzenlemelerin yapılması sorunu çözmekte yetersiz kalabilir. Esasen demokrasi eğitimi ve kültürünün geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.- Doç. Dr. Murat Aktaş Tanıtım Metni